Το παράδοξο της επιλογής: πώς οι πολλές επιλογές μας παραλύουν
Επιλογές. Είναι πάντα καλό να έχουμε πολλές?
Και, ξαφνικά, αποφασίζεις να κάνεις μια ακόμα μετεκπαίδευση. Αρχίζεις να ψάχνεις πανεπιστήμια, σχολές, ρωτάς πληροφορίες από αποφοίτους των συγκεκριμένων τμημάτων και … δεν μπορείς να αποφασίσεις τι να διαλέξεις,τελικά.
Ή αποφασίζεις να ψωνίσεις ένα παντελόνι και αρχίζεις να δοκιμάζεις ο,τι είναι διαθέσιμο στο νούμερο σου. Αλλά είναι αδύνατον να επιλέξεις ποιο σου πάει καλύτερα & αποφασίζεις να ψάξεις και σε άλλο μαγαζί. Και σε άλλο.. και σε άλλο .
Μπορεί, ακόμα, να είσαι σε αναζήτηση συντρόφου και να βγαίνεις ραντεβού, μέχρι να βρεις τον ιδανικό. Αλλά, όσο περισσότερα άτομα γνωρίζεις, τόσο πιο μπερδεμένος αισθάνεσαι..
Μην ανησυχείς. Δεν είσαι ο μόνος που αισθάνεται έτσι. Εσύ, και εγώ, και όλοι που ζούμε σε μια κοινωνία ελεύθερης βούλησης και πολλαπλών επιλογών, κάποια στιγμή έχουμε δυσκολευτεί να επιλέξουμε ανάμεσα στις εναλλακτικές που μας προσφέρονται.
Γιατί, όμως, συμβαίνει αυτό? Η απάντηση βρίσεται σε αυτό που ονόμασε ο Αμερικανός ψυχολόγος Barry Schwartz “παράδοξο της επιλογής”. Σύμφωνα με τον Schwartz, το παράδοξο της επιλογής έγκειται στο γεγονός πως όσο περισσότερες επιλογές έχουμε, τόσο πιο δύσκολο είναι να επιλέξουμε.
Ο Schwartz υποστήριξε ότι , αντί η πληθώρα των επιλογών να μας ενδυναμώνει στο να πάρουμε συνετές αποφάσεις, μας παραλύει & μας κάνει ανίκανους να αποφασίσουμε. Αυτό συμβαίνει γιατί έχοντας περισσότερες επιλογές, οι προσδοκίες μασ αυξάνονται τόσο, που μοιάζει αδυνατο να κάνουμε την σωστή επιλογή.
Μ εάλλα λόγια, όσο περισσότερες εναλλακτικές έχουμε, τόσο περισσότερες προσδοκίες αναπτύσσουμε σχετικά με το πόσο καλές είναι αυτές οι εναλλακτικές. Κάτι τέτοιο, όμως, μπορεί να επιφέρει μείωση της ικανοποίησης από τα αποτελέσματα, ακόμα κι όταν αυτά είναι θετικά.
Ακόμα κι όταν καταφέρουμε, εν τέλει, να πάρουμε μια απόφαση, αναρωτιόμαστε συνεχώς αν ήταν η σωστή επιλογή, και , συχνά, μετανιώνουμε, αποδίδοντας υποθετικές, θετικότερες πλευρές στις εναλλακτικές που απορρίψαμε.
Η μεταστροφή, όμως, αυτή έχει ως αποτέλεσμα την μείωση της ικανοποίησης που νιώσαμε αρχικά για την επιλογή μας, οδηγώντας μας σε μια μόνιμα κακή διάθεση και ενοχικότητα για τις μέχρι τώρα επιλογές μας.
Το να έχουμε επιλογές, είναι αδιαμφισβήτητα προνόμιο σε σχέση με τις καθόλου επιλογές, αλλά το ερώτημα είναι : πώς μπορούμε να αποφύγουμε το παράδοξο της επιλογής και να πάρουμε τις σωστές αποφάσεις;
Επίλεξε τις επιλογές εκείνες που αξίζουν τον χρόνο και την ενέργειά σου και απόκλεισε αυτές που δεν σου ταιριάζουν.
Μην κάνεις παθητικές επιλογές. Επίλεξε ενεργά εκείνες τις εναλλακτικές που είναι σημαντικές για εσένα.
Αποδέξου την αξία μιας αρκετά καλής επιλογής.
Πριν αποφασίσεις, άνε μια λίστα με τα θετικά και τα αρνητιά της κάθε επιλογής.
Να έχεις ρεαλιστικές προσδοκίες πό τις επιλογές που έκανες.
Μην αναμασάς τις εναλλακτικές που δεν διάλεξες, αναλύοντας τις θετικές και τις αρνητικές τους πλευρές.
Δώσε στον εαυτό σου χρόνο να προσαρμοστεί, αφότου πάρεις μια απόφαση.
Κάνε τις επιλογές εκείνες που σε κάνουν χαρούμενο, σε εμπνέουν και εξυπηρετούν καλύτερα τις πραγματικές σου ανάγκες.
Αν, παρά τις παραπάνω συμβουλές, είσαι μπροστά σε μια σημαντική απόφαση της ζωής σου και νιώθεις ότι τίποτα δεν σε βοηά να κάνεις την σωστή επιλογή, μην δ ιστάσεις να ζητήσεις βοήθεια. Κάποιες φορές, η αναποφασιστικότητα μπορεί να συνδέεται με βαθύτερα, ανεπίλυτα θέματα, που πρέπει να εντοπιστούν, πριν επιλυθούν.
Να θυμάσαι: Το τέλειο είναι ο εχθρός του καλού.
Αν νιώθεις ότι έχεις κολλήσει & δεν ξέρεις τι να κάνεις, ξεκινά από το εξής: αποδέξου ότι είσαι αρκετός.
©emmanouelasigalamsc
