People pleaser : μήπως θες κι εσύ να τους ευχαριστείς όλους;

Εάν πιάνεις τον εαυτό σου να τρέχει μονίμως για του άλλους, να φοβάται να πει “όχι” για να μην στενοχωρέσει κάποιον και να καταλήγει να μην ικανοποιεί τις δικές του ανάγκες και επιθυμίες,ίσως είναι ώρα να διαβάσεις το σημερινό άρθρο. Οι παραπάνω συμπεριφορές χαρακτηρίζουν τους ανθρώπους που στην, εκλαϊκευμένη ψυχολογία, ονομάζουμε “people pleasers”. Αλλά τι ακριβώς είναι ο people pleaser?

Ο people pleaser είναι το άτομο εκείνο που αλλάζει και προσαρμόζει τα λόγια του και την συμπεριφορά του ώστε να μην στενοχωρήσει ή θυμώσει τους άλλους. Στόχος του είναι να παραμείνει αρεστός ακόμα και εις βάρος των δικών του αναγκών και επιθυμιών, θέλοντας να αποφύγει την απόρριψη ή την αντιπαράθεση.

Πολλοί αναρωτιούνται : “πού ειναι το κακό στο να θέλεις να είσαι καλός με τους άλλους και να νοιάζεσαι για τα συναισθήματά τους?”. Αλλά, το people pleasing ξεφεύγει από την απλή ευγένεια ή την ενσυναίσθηση (empathy). O people pleaser αφιερώνει τον χρόνο και την ενέργειά του στο να καλύψει τις ανάγκες που θεωρεί ότι έχουν οι άλλοι,παραβλέποντας τις δικές του ανάγκες.

Αλλά, από πού πηγάζει μια τέτοια τάση?

Δεν υπάρχει μια αποκλειστική αιτία για το οτι ορισμένοι άνθρωποι θέλουν πάντα να ευχαριστούν τοτς άλλους ναι να είναι αρεστοί. Συνήθως μια τέτοια συμπεριφορά είναι αποτέλεσμα συνδυασμού πολλών παραγόντων, όπως οι παρακάτω:

• Μεγάλωσες σε ένα χαοτικό περιβάλλον.

  Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να αναλαμβάνεις , συχνά, τον ρόλο του γονιού. Μέρος αυτού του ρόλου ήταν να τους φροντίζεις όλους, να ικανοποιείς τις ανάγκες τους και να κρατάς τις ισορροπίες στην οικογένεια.

• Υποφέρεις από κάποιο παρελθοντικό , ανεπίλυτο τραύμα

  Πολλές φορές , οι people pleasing συμπεριφορές είναι μια μαθημένη απόκριση στον φόβο. Εάν βίωσες κάποια στιγμή τραύμα, είτε ως παιδί, είτε ως ενήλικας, ίσως βρέθηκες σε καταστάσεις που το να θέτεις τα όριά σου σε έθετε σε κίνδυνο. Μέσα σε αυτές τις καταστάσεις, έμαθες ότι είναι πιο ασφαλές να κάνεις αυτό που θέλουν οι άλλοι και το ότι με το να γίνεσαι αρεστός προστάτευες τον εαυτό του από κάποιον κίνδυνο.

• Χαμηλή αυτοεκτίμηση

  Μηνύματα που έλαβες για την αξία σου ως άτομο στην παιδική σου ηλικία, διαμορφώνουν συχνά την αυτοεκτίμησή σου ως ενήλικα. Εάν έμαθες, για παράδειγμα, ότι η αξία σου εξαρτάται από αυτά που κάνεις για τους άλλους, είναι πιθανό να “κουβαλάς” αυτήν την ιδέα και στην ενήλικη ζωή σου , με αποτέλεσμα να νιώθεις ότι οι δικές σου ανάγκες δεν είναι σημαντικές.

• Φόβος της απόρριψης

  Εάν έμαθες ως παιδί ότι το να μην ικανοποιείς τις ανάγκες του φροντιστή σου θα οδηγήσει σε επικρίσεις και τιμωρία, το πιθανότερο είναι ότι σύντομα ξεκίνησες να καλύπτεις τις ανάγκες του , πριν καν στο ζητήσει, για να αποφύγεις την απόρριψη του και να κερδίσεις την έυνοιά του.

  Αντίστοιχα, η μαθημένη αυτή συμπεριφορά άρχισε, μεγαλώνοντας, να πεκτείνεται σε όλες τις σχέσεις σου ,είτε είναι εργασιακές, είτε φιλικές και ερωτικές.

Ποιες, όμως, είναι οι επιπτώσεις της people pleasing συμπεριφοράς;

• Δεν σε ικανοποιούν οι σχέσεις σου.

  Όταν βρίσκεσαι σε σχέσεις, όπου κυρίως δίνεις ενώ οι δικές σου ανάγκες μένουν ακάλυπτες, το πιθανότερο είναι να νιώθεις ανικανοποίητος.

  Επιπλέον, παραμερίζοντας τις δικές σου επιθυμίες και αποκρύπτοντας τα πραγματικά σου συναισθήματα, δεν είσαι αληθινός μέσα στην σχέση κι ετσι, αμφισβητείς πάντα, εάν η αγάπη και το ενδιαφέρον είναι πραγματικά ή υπάρχουν μόνο γιατί είσαι «βολικός».

• Αισθάνεσαι θυμό.

  Όταν ξοδεύεις όλο τον χρόνο σου για να ικανοποιήσεις τους άλλους, έχεις την προσδοκία ότι θα αναγνωρισθεί η προσφορά και οι θυσίες σου. Αυτό δεν συμβαίνει, όμως , πάντα.

  Συχνά οι άνθρωποι θα εκμεταλλευτούν την προθυμία σου, ακόμα και χωρίς κακή πρόθεση, γιατί μπορεί να μην αντιλαμβάνονται καν ότι εσυ ,πράγματι, θυσιάζεις κάτι (χρόνο , χρήματα, προσωπικές ανάγκες) για να τους ευχαριστήσεις.

  Αυτό μπορεί να σε οδηγήσει σε παθητική επιθετικότητα -δηλαδή να εκφράζεις τον θυμό σου με έμμεσους τρόπους-, η οποία ενδεχομένως να μπερδέψει τους γύρω σου γιατί δεν θα μπορούν να καταλάβουν γιατί γίνεσαι ξαφνικά επιθετικός ή απόμακρος.

• Αισθάνεσαι αυξημένο stress και burn out.

  Αυτό μπορεί να συμβεί γιατί αναλαμβάνεις περισσότερα από όσα μπορείς να διαχειριστείς.

  Δεν θυσιάζεις, απλως, τον ελεύθερο, προσωπικό σου χρόνο. Πολλές φορές, μπορεί να μην προλαβαίνεις να ανταποκριθείς ούτε στις δικές σου υποχρεώσεις, με αποτέλεσμα να δουλεύεις περισσότερες ώρες, να κοιμάσαι λιγότερο και να φέρνεις το σώμα σου στα όριά του.

• Οι γύρω σου αρχίζουν να ενοχλούνται μαζί σου.

  Αυτό μπορεί να συμβεί γιατί οι γύρω σου , ενδεχομένως , να νιώσουν κάποια στιγμή ότι η συμπεριφορά σου δεν είναι ειλικρινής και αυθεντική. Εάν, για παράδειγμα, συμφωνείς συνέχεια μαζί τους , μπορεί να αισθανθούν ότι δεν εκφράζεις την πραγματική σου άποψη και να θεωρήσουν ότι λες ψέμματα .

  Επίσης, η υπερβολική προθυμία σου να κανείς πράγματα για αυτούς , ίσως τους κάνει μα νιώσουν ότι τους «ευνουχίζεις» και δεν τους αφήνεις τον χώρο να αναλάβουν οι ίδιοι την ευθύνη του εαυτού τους και των επιλογών τους.

  Πώς μπορώ, όμως, να σταματήσω να είμαι people pleaser ?

• Βάλε όρια.

  Την επόμενη φορά που κάποιος θα σου ζητήσει βοήθεια ή θα νιώσεις τον πειρασμό να επέμβεις, αναρωτήσου: πώς νιώθω για αυτό που μου ζητείται; Έχω καλύψει τις δικές μου υποχρεώσεις, ανάγκες, επιθυμίες ; Πώς θα αισθανθώ, εάν κάνω αυτό που μου ζητείται ;

• Περίμενε να σου ζητηθεί βοήθεια πριν την προσφέρεις.

  Κάθε φορά που υπάρχει ένα πρόβλημα, σπεύδεις να προσφέρεις μια λύση. Την επόμενη φορά, περίμενε μέχρι να σου ζητηθεί πράγματι να βοηθήσεις. Κάποιες φορές, αυτό που , πραγματικά, χρειάζονται οι άνθρωποι δίπλα σου, είναι να τους ακούσεις και να αισθανθούν ότι τους συναισθανεσαι, και ,όχι απαραίτητα, να τους προσφέρεις πρακτικές λύσεις.

• Πρόσφερε την βοήθεια ή την συμφωνία σου, μόνο όταν πραγματικά τα αισθάνεσαι.

  Είναι σημαντικό να εντοπίσεις τα κίνητρα των πράξεών σου. Αποφάσισες να κανεις αυτήν την χάρη στον φίλο σου ή συμφώνησες με την ιδέα που παρουσίασε ο συνάδελφος σου στο μίτινγκ, επειδή έτσι αισθανοσουν ή για να είσαι αρεστός;

• Μίλα σε έναν ειδικό.

  Δεν είναι πάντα εύκολο να σπάσουμε μοτίβα χρόνων, μόνοι μας. Ειδικά όταν αυτά προέρχονται από πρώιμες εμπειριες των παιδικών μας χρόνων ή από κάποιο ανεπιλυτο τραύμα.

  Ο ψυχολόγος μπορεί να σε βοηθήσει να εντοπισεις τους λόγους που σε κάνουν να θες να κρατάς πάντα τους γύρω σου ευχαριστημένους, καθώς και να σε καθοδηγήσει για το πώς μπορείς να απαλλαχτείς από αυτό το μοτίβο συμπεριφοράς.

Το να ζητας βοήθεια ,δεν είναι αδυναμία. Είσαι αρκετός 🙏🏽

©emmanouelasigalamsc